Choroba komputerowa (RSI)

RSI (Repetitive Strain Injury) – czyli uraz powstały na skutek powtarzających się obciążeń. Choroba ta była w Australii i USA przedmiotem szerokich dyskusji już w latach 80. XX wieku. Właśnie w tych krajach zarejestrowano najwięcej kłopotów zdrowotnych osób spędzających wiele godzin przy monitorze. Szczególnie narażone na ból były mięśnie tułowia stabilizujące kręgosłup, jak również mięśnie rąk i ramion. Najwięcej kłopotów mieli pracownicy czasopism i gazet – sekretarki, redaktorzy, maszynistki, którzy bardzo szybko obsługiwali z klawiaturę komputera czy maszyny do pisania. Układ tzw. QWERT powodował największe obciążenie środkowego i wskazującego palca., co zmusiło producentów do zmiany ustawień klawiszy, a od osób posługujących się nimi – zmiany przyzwyczajeń w pisaniu.

Objawy

• bóle i cierpnięcie pleców
• bóle ścięgien przedramion i nadgarstków
• obrzęk ścięgien
• mrowienie dłoni
• skurcze i drętwienie palców
• stan zapalny kości nadgarstka i więzadła

Przyczyny

Choroba ta jest spowodowana głównie długotrwałym utrzymywaniem tej samej pozycji ciała – siedzenie bez możliwości przerwy przez długi czas, bądź wykonywaniem powtarzających się czynności – obsługa komputera za pomocą myszy i klawiatury, praca narzędziami ręcznymi, granie na instrumentach wymagająca powtarzalnych ruchów palców.

Zespół cieśni nadgarstka

Praca wymagająca nadmiernego zgięcia lub wyprostowania nadgarstków i powtarzania ciągle tych samych ruchów powoduje przeciążenie tego stawu. W okolicy nadgarstka, po wewnętrznej stronie dłoni przebiega nerw pośrodkowy – nervus medianus. Jest on ciasno umieszczony w kanale, który tworzą trzy kości nadgarstka i więzadło, dlatego może on ulegać drażnieniu i powodować stan zapalny oraz obrzęk stawów nadgarstkowych. Następstwem tego jest ból, drętwienie palców, sztywność i utrata sprawności podczas wykonywania prostych czynności, np. utrzymanie szklanki czy zawiązanie sznurowadeł. Silny ból spowodowany uciskiem na nerw może promieniować do łokcia, a nawet do ramienia.

Zapobieganie i leczenie

Większość z nas zdaje sobie sprawę z tego, że wielogodzinne siedzenie przed komputerem lub wykonywanie i powtarzanie monotonnych czynności wymaga przerw i rozluźnienia organizmu. Co godzinę powinniśmy sobie pozwolić na przerwę przez 3–5minut, w czasie której rozluźnimy i nieco rozciągniemy palce. Odejdźmy także od stanowiska pracy, wyprostujmy plecy i ramiona, róbmy wymachy rąk, rozciągajmy barki, poruszajmy oczami i obróćmy głowę w lewo i prawo. Sprawmy sobie klawiaturę z nowym układem klawiszy, w który bloki podzielone są na dwie grupy, dzięki czemu przy pisaniu zmienia się kąt dla przegubów rąk, a tym samym poprawi się ukrwienie rąk i mniejszy obciążenie ścięgien przedramion. Bardzo ważna jest też wysokość fotela, który ustawiamy tak, by uderzać w klawisze z góry. Gdy nie sięgamy nogami do ziemi, postarajmy się o mały podnóżek.

Silne bóle pleców i ramion możemy załagodzić środkami przeciwbólowymi, jak ibuprofen i kwas acetylosalicylowy. Nie należy ich jednak nadużywać, gdy ich zażywanie nie przynosi ulgi. Lepiej skorzystać z pomocy taśm kinezjologicznych, których naklejenie złagodzi ból i przyspieszy powrót do pełnej sprawności.

Zespół cieśni nadgarstka jest dość łatwy do rozpoznania przez ortopedę, który wykonuje prosty test, np. Tinela lub Phalena. Drętwienie palców ręki, mrowienie albo ból w trakcie badania wskazuje, że jest to spowodowane uciskiem na nerw. Jeśli objawy choroby nie są zbyt dokuczliwe skuteczny może okazać się odpoczynek dla ręki i fizjoterapia w połączeniu z lekami przeciwzapalnymi. Przy zaawansowanej postaci choroby wskazany jest zabieg. Chirurg przeprowadza operację otwarcia kanału i uwolnienia nerwu pośrodkowego. Umożliwia to poprawę ukrwienia nerwu i jego odbudowę oraz powrót do pełnej sprawności.